گزارش جلسه نقد کتاب مرشد و مارگاریتا

گزارش بیستمین جلسه باشگاه کتابخوانی انجمن ادبی بخوان با ما

جلسه نقد و بررسی کتاب “مرشد و مارگاریتا” اثر میخائیل بولگاکف در تاریخ 1400/10/4 از ساعت 17 الی 19 با حضور منتقد محترم، آقای دکتر مهران دادخواه و همراهی اعضای باشگاه و رعایت پروتکل‌های بهداشتی در خانه باغ فرهنگ و هنر برگزار شد.

نشست ادبی باشگاه با شرح مختصری بر زندگینامه نویسنده آغاز شد و سپس با نقدی بر کتاب و تبادل نظر شرکت‌کنندگان ادامه یافت.

بولگاکف نویسنده، پزشک و نمایشنامه‌نویس روس و زاده 1891 است. وی پس از شکست ارتش سفید روسیه حرفه پزشکی را کنار گذاشت و به خبرنگاری و فعالیت‌های فرهنگی روی آورد. بولگاکف از 1928 به نوشتن این رمان پرداخت و پس از چند بار بازنویسی در 1940 تنها چند هفته پیش از مرگش به پایان برد. رمان مرشد و مارگاریتا سال‌ها به دلیل خفقان سیاسی و فرهنگی در شوروی سابق اجازه انتشار نیافت و 27 سال پس از مرگ نویسنده‌اش بود که نسخه‌ای سانسورشده از آن منتشر و با استقبالی گسترده روبه‌رو شد.

مرشد و مارگاریتا در سه جهان موازی روی می‌دهد، شوروی، اورشلیم و دنیایی افسانه‌ای. داستان در مسکو و کنار برکه‌ای آغاز می‌شود. جایی که شاعری جوان با سردبیر یکی از نشریات ادبی به گفت‌وگو مشغولند و موضوع صحبت شعری ضد مذهبی است. پای در اورشلیم که می‌گذاریم با دوره پونتیوس پیلاتوس مواجه می‌شویم که بر خلاف میلش دستور به صلیب کشیدن مسیح را صادر می‌کند و شاهد عشق پاکی میان مرشد و ماگاریتا در داستان سوم هستیم.

این رمان با مفاهیم فلسفی و اجتماعی و در بستری سیاسی به نقد دوران استالین و خفقان حاکم بر جامعه، تفکرات خشک توده‌های مردمی که تنها در پی لقمه‌ای نان هستند و روند فکری مذهبیون می‌پردازد و آن‌ها را به چالش می‌کشد. فضای کلی رمان آمیخته‌ای از رئال و سورئال، حقیقت و خیال است. خواننده در این اثر با سه داستان مختلف روبه‌رو است که گاه در هم می‌پیچند و گاه از هم فاصله می‌گیرند و در نهایت در نقطه‌ای به هم می‌پیوندند و یکی می‌شوند.

جلسه در ساعت 19 پایان یافت.

کتاب سمفونی مردگان برای نشست آتی معرفی شد.

به قلم : انوشه قناتیان

درباره‌ی نویسنده:

میخائیل آفاناسیویچ بولگاکُف (زاده ۱۵ مه ۱۸۹۱، کی‌یف – درگذشته ۱۰ مارس ۱۹۴۰، مسکو) نویسنده، پزشک و نمایشنامه‌نویس مشهور روسی در نیمهٔ اول قرن بیستم است. مشهورترین اثر او مرشد و مارگاریتا، از شاهکارهای ادبی قرن بیستم است. ‌

درباره‌ی مترجم:

عباس ملک‌زاده میلانی(زاده 1328 در تهران) مورخ، ایران‌شناس، پژوهشگر و نویسنده ایرانی ساکن آمریکا است. میلانی مدیر برنامهٔ مطالعات ایرانی در دانشگاه استنفورد و استاد فراخوانده دانشکدهٔ علوم سیاسی آن دانشگاه است. از آثار او می‌توان مرشد و مارگاریتا و ریگان و پایه‌های قدرت او را نام برد. ‌