گزارش جلسه نقد کتاب تصویر دوریان گری

گزارش بیست‌و‌پنجمین جلسه باشگاه کتابخوانی انجمن ادبی بخوان با ما

چکیده ای از جلسه ۱۴۰۱/۲/۱۷ نقد کتاب تصویر دوریان گری اثر اسکار وایلد

جلسه در محیطی دوستانه و صمیمی با حضور دوستان به مدیریت خانم خراسانی آغاز شد. ابتدا خانم خراسانی شرحی از زندگی اسکار وایلد و  خلاصه ای از روند داستان را به ترتیب زیر بیان کردند:
اسکار وایلد در سال ۱۸۵۴ در خانواده‌ای فرهیخته در ایرلند متولد شد. پدرش چشم پزشک مخصوص ملکه و مادرش مترجم و شاعر بود. اسکار وایلد درسال ۱۹۰۰ میلادی  در ۴۶ سالگی بر اثر بیماری مننژیت در هتلی در پاریس در فقر و گمنامی در گذشت. این نویسنده در مدت کوتاه عمرش آثار زیادی از خود به جا گذاشته که یکی از آنها، رمان تصویر دوریان گری است، که در آن دوره باعث جنجال‌های فراوانی شد. در آن زمان این کتاب را اثری شیطانی قلمداد کردند و حتی نویسنده را به جرم نوشتن عقاید شیطانی و ترویج همجنس‌گرایی به مدت دو سال به زندان انداختند. اسکار وایلد در جایی گفته است: “کتاب‌ها محتوای خوب یا بد ندارند یا خوب نوشته شده اند یا بد.”  تصویر دوریان گری سرگذشت جوانی است که زیبایی فوق‌العاده‌اش را از مادرش که در زمان تولد او از دنیا می‌رود، به ارث برده است. او با پدر بزرگ اشرافی و ثروتمندش بزرگ می‌شود که نسبت به دوریان گری مهری ندارد. ولی در نهایت ثروت افسانه‌ای پدربزرگش به او می‌رسد.
نویسنده، داستان را در فصل‌های اول با نشان دادن همه‌ی زیبایی‌های خانه و باغ و نقاشی‌ها با درهای باز و هوای تازه به خواننده نشان می‌دهد، اما با رفتارهای نامعقول و غیر انسانی دوریان گری، این زیبایی به‌تدریج کم و کم رنگ‌تر می‌شود به‌طوریکه در پایان به زشتی و پلیدی و مرگ شخصیت داستان ختم می‌شود. در داستان با جملات و گفتارهای نغز و عمیق فلسفی بسیار روبرو می‌شویم. همچنین با سه شخصیت روبرو هستیم یکی دوریان گری دیگری دوست نقاش او که می‌خواهد دوریان گری را از پلیدی‌ها دور نگه دارد؛ سوم شخصیت لرد هنری که نظرات و دیدگاه و گفتارهای محکم و قدرتمندش اثر ویرانگری بر شخصیت دوریان گری دارد.
بعد از مرور خلاصه‌ی داستان، دوستان هر کدام نظرات و برداشت‌های خود را ابراز کردند.
خلاصه‌ای از نظرات دوستان در مورد این رمان :
۱- لرد هنری نماد شیطان و باسیل (نقاش) نماد راهنما و دوریان گری هم نمادی از کلیت آدمیان می‌باشد، که با وسوسه‌های شیطان می‌توانند به قهقرای فلاکت و پلیدی برسند.
۲- علت نزول دوریان گری می‌تواند مصرف زیاد الکل باشد که مغز را کاملا از بین می‌برد.
۳- دوریان گری با دو نیروی خیر و شر روبروست که می‌توانست خودش انتخاب کند به سمت خیر برود، ولی نیروی شر را انتخاب کرد.
۴- اگر هدف نویسنده از نوشتن کتاب تصویر دوریان گری این باشد که بخواهد به این سوال بشر جواب دهد که چطور انسان می‌تواند به جاودانگی دست پیدا کند و همیشه زنده بماند؟ به نظرم به زیبایی توانسته به این سوال پاسخ دهد. تنها جاودانگی در به وجود آوردن یک اثر زیبای هنری است که حتی بعد از مرگ فیزیکی انسان از هنرمند باقی می‌ماند و هنرمند در اثرش جادوانه می‌شود همانطور که خود اسکار وایلد بعد از مرگش در آثارش جاودانه شد.

کتاب تهوع اثر ژان پل سارتر برای جلسه آتی در تاریخ ۷ خرداد ۱۴۰۱ معرفی شد.

به قلم: معصومه حسین زاده

درباره‌ی نویسنده:

اسکار فینگل اُ. فِلاهرتی ویلز وایلد (Oscar Fingal O’Flahertie Wills Wilde) (۱۶ اکتبر ۱۸۵۴ – ۳۰ نوامبر ۱۹۰۰) که به نام هنری اسکار وایلد شناخته می‌شود شاعر، داستان‌نویس، نمایشنامه‌نویس و نویسنده داستان‌های کوتاه ایرلندی بود.‌ اسکار وایلد در ۱۸۵۴ میلادی در شهر دوبلین ایرلند متولد شد. پدرش سِر ویلیام وایلد مردی فرهنگ‌دوست بود و به پیشه چشم‌پزشکی اشتغال داشت. او بعدها به مقام چشم پزشک مخصوص ملکه نیز نائل شد. همچنین ویلیام یکی از عتیقه‌شناسان برجسته ایرلند بود. مادرش جین وایلد با نام مستعار اسپرانزا شاعری سرشناس و مترجم آثار الکساندر دوما و آلفونسدولا مارتین بود.

درباره‌ی مترجم:

محسن سلیمانی، زادهٔ ۱۳۳۸ در تهران و فارغ‌التحصیل رشتهٔ زبان و ادبیات انگلیسی بود. او که در حوزهٔ ترجمه و نقد ادبیات داستانی و داستان‌نویسی فعالیت داشت، کار نویسندگی را در «حوزهٔ اندیشه و هنر اسلامی» از سال ۱۳۵۹ شروع کرد. در آنجا چند سالی مسئول واحد ادبیات داستانی بود و سردبیری جُنگ‌های سوره از شمارهٔ ۱ تا ۹ را برعهده داشت. بعد از سه سال نیز از آنجا به معاونت امور بین‌الملل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی رفت و چند سالی نیز در لندن و نیویورک مسئول بخش فرهنگی ایران بود. سلیمانی در زمینهٔ نقد ادبی، اصول داستان‌نویسی و نیز داستان در حدود هفتاد کتاب ترجمه و تألیف کرد. او مقالات زیادی در زمینهٔ ادبیات نگاشته که در نشریه‌های معتبر داخلی به چاپ رسیده‌ است. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ۱۸ تیرماه ۱۳۹۴ به سلیمانی نشان درجه‌ یک هنری در زمینهٔ ادبیات داستانی اعطا کرد. سلیمانی، که رایزن فرهنگی ایران در صربستان بود، صبح روز دوم بهمن سال ۱۳۹۶ در بلگراد درگذشت. از وی سه فرزند باقی مانده‌ است.